ΑΔΡΙΑΝΟΥ ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ, MARGUERITE YOURCENAR

 Μετάφραση: Ιωάννα Δ. Χατζηνικολή 

Η Yourcenar ήρθε πολλές φορές αντιμέτωπη με τη συγγραφή αυτού του βιβλίου.  Επέστρεφε στις σημειώσεις της προσπαθώντας να δώσει την τελική του μορφή. Μετά από εμβριθή έρευνα και μεγάλο θαυμασμό για τον Αδριανό έδωσε σχήμα στην πνευματική μορφή και τη ζωή του μεγάλου αυτού Ρωμαίου Αυτοκράτορα.
Το βιβλίο αυτό δεν είναι μια βιογραφία,  είναι η ίδια η φωνή του Αδριανού που αφηγείται τη ζωή του. Απευθυνόμενος στον, νεαρό τότε, Μάρκο Αυρήλιο, τον οποίο και όρισε κληρονόμο και διάδοχο του, εξιστορεί την πορεία του στον αυτοκρατορικό θώκο και όσα τον ταλάνισαν σε πολιτικό και προσωπικό επίπεδο.
Το επίτευγμα της Yourcenar, να παρουσιάσει τόσο ρεαλιστικά την αφήγηση, αφήνει τον αναγνώστη αποσβολωμένο, με την ψυχή του ξέχειλη από πληθώρα συναισθημάτων.
Ζούμε μαζί με τον Αδριανό τις αγωνίες του, τις αποτυχίες του, τις απογοητεύσεις και τα επιτεύγματα του. Ταξιδεύουμε μαζί του και γνωρίζουμε μέρη και ανθρώπους μέσα από τα δικά του μάτια.
Ένας άνθρωπος που σκοπό του είχε την πνευματική,  ηθική και αισθητική αναβάθμιση της αυτοκρατορίας. Είναι αυτός που θα φέρει δικαιότερους νόμους για τους δούλους,  για το γάμο,  για τη γυναίκα. Είναι αυτός που θα αγαπήσει με όλη του την ψυχή έναν άνθρωπο,  που θα λυγίσει στην απώλεια,  που θα βιώσει μια οδύνη τρομακτική σε σημείο αλλοίωσης του χαρακτήρα του.  Στωικός και επικούρειος στη φιλοσοφία, ανασυγκροτείται και συνεχίζει με την ολοκλήρωση του έργου του. Η παρακαταθήκη του αξιοθαύμαστη σε όλα τα επίπεδα μα συγκλονιστικότερη όλων η προσωπικότητα και το πνεύμα του.
Βαθιά ανθρωπιστής, με ψυχή ποιητή,  ευαίσθητος μα συνάμα σκληρός με τον ίδιο του τον εαυτό, είναι ο άνθρωπος που δεν παραιτείται του στόχου του, διάγει ζωή που τη διαπνέει ο ασκητισμός και η ηδονή όπως ορίζεται στην επικούρεια φιλοσοφία.
"Σε κάθε άνθρωπο, στη σύντομη ζωή του, ανήκει το αιώνιο δικαίωμα της επιλογής ανάμεσα στην ακούραστη ελπίδα και στη σοφή απουσία της, στα θαύματα του χάους και της σταθερότητας, ανάμεσα στον Τιτάνα και στον Ολύμπιο. Να επιλέξει ανάμεσά τους, ή να φθάσει μια μέρα να τα ταιριάξει το ένα με τ' άλλο."

Αδριανέ στέκω έκθαμβη εμπρός σου.