Ο ΚΟΥΡΣΆΡΟΣ ΠΈΔΡΟ ΚΑΖΆΣ, Φώτης Κόντογλου

ΙΣΤΟΡΊΑ ΑΠΊΣΤΕΥΤΗ ΒΓΑΛΜΈΝΗ
ΑΠΌ ΚΆΠΟΙΟ ΧΕΙΡΌΓΡΑΦΟ
ΠΟΥ ΒΡΈΘΗΚΕ ΣΤΟ ΟΠΌΡΤΟ

Τυπωμένη και ζωγραφισμένη
από το
ΦΏΤΗ ΚΌΝΤΟΓΛΟΥ

ΕΚΔΟΤΙΚΉ ΕΤΑΙΡΕΊΑ "ΓΛΆΡΟΣ"
ΑΘΉΝΑ
1944

Στο εκδοτικό σημείωμα ο Σταύρος Ζουμπουλάκης μας αναφέρει αναλυτικά το ιστορικό και τις διαφορετικές εκδόσεις του συγκεκριμένου έργου τις οποίες και είχε επιμεληθεί ο ίδιος ο συγγραφέας.

Στον πρόλογο του ο Κόντογλου,κάνει μια ανάλυση στο έργο του Νταφόε και ασκεί οξεία κριτική στην σύγχρονη του λογοτεχνία.

"Για μένα, ο καλλιτέχνης έχει τη ζωηρή εντύπωση πως ζει μέσα σ' ένα άπειρο. Έτσι μοναχά βγαίνει όξω από τα στενά σύνορα της εποχής και της πατρίδας, και υψώνεται στο μοναδικό τύπο, που ζει μεσ' στον αιθέρα της απόλυτης ελευθερίας."

Ο Φώτης Κόντογλου, το 1920, βαθιά επηρεασμένος από τον  "Ροβινσώνα Κρούσο" του Νταφόε, γράφει τις περιπέτειες ενός διαφορετικού Ροβινσώνα που στο δρόμο του θα συναντήσει έναν αλλιώτικο Παρασκευά.
Αφηγητής μας είναι ο Βάκα Γκάβρο, στερνός απόγονος της γενεάς του Λεοκάντιου Κάλβου. Έχοντας τη θάλασσα και την περιπέτεια στο αίμα του, ο Βάκα ξεκινά τα ταξίδια του στα λιμάνια του κόσμου, περνώντας ωκεανούς, γυρεύοντας το "Ελδοράντο" του, ώσπου το βρήκε στο νησί Φαγκούα κάπου στον ινδικό ωκεανό.
Θα συναντήσει τον Όσο, έναν άνθρωπο απόμακρο,  αρκετά παράξενο, που τους ένωσε η ίδια "τρέλα". Αποφάσισαν να ζήσουν απομονωμένοι σ' ένα παρακείμενο νησάκι.
Εκεί θα διαδραματιστεί το σημαντικότερο μέρος της ιστορίας του Βάκα. Μια ιστορία  συμβίωσης και σύμπραξης δύο ετερόκλητων ανθρώπων. Μια ανάγκη για αναζήτηση εαυτού και του πραγματικού. Καθετί χάνει το όνομα που του έχει δοθεί και όσα αυτό κουβαλά.  Το πρωταρχικό απεκδυμένο από πολιτισμικές παρεμβάσεις.

"Βλέπω τα πράματα ίσια, χωρίς η εντύπωση να βλαφτεί απ' ό,τι έμαθα να καταλαβαίνω ως τώρα, λέγοντας αυτά τα δύο λόγια : Νερό και Γης... Εδώ καν δεν υπάρχουν πλέον ονόματα, παρά τα ίδια πράματα πέφτουν απάνου στην ψυχή μου με το βάρος τους, άγρια και αδιάφορα, γυμνά από τη φιλική διάθεση, που τους δίνει στα μάτια μας η ανθρώπινη γλώσσα..."

Μια ιστορία με έντονα μεταφυσικά στοιχεία όπου το παρελθόν μεταπηδά στο παρόν με τρόπο απόκοσμο. Ένα οδοιπορικό θαλασσοπόρων και πειρατών, σε αιώνες διαμάχης μεταξύ Ισπανών και Πορτογάλων για έλεγχο των νησιών της ινδικής θάλασσας.