Σούρουπο ή χάραμα; Δημοκρατία της Βαϊμάρης, αντισημιτισμός, σάτιρα Kurt Tucholsky

 

Τα μέλη του Σωματείου Μεταπτυχιακών Σπουδών Γερμανικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας συγκέντρωσαν και μετέφρασαν κείμενα του Tucholsky, δημοσιευμένα σε περιοδικά και εφημερίδες την περίοδο 1919-1931.

Στο παρόν βιβλίο περιέχονται τα κείμενα, Ημίφως (1920), Βερολίνο Βερολίνο (1919), Επισκόπηση της Εθνικής Οικονομίας (1931), Τί επιτρέπεται στη σάτιρα; (1919).

Κάθε κείμενο συνοδεύεται από μια κριτική ανάλυση των μεταφραστών και στο τέλος υπάρχει το επίμετρο για τη Δημοκρατία της Βαϊμάρης όπου συνδυαστικά μας βάζουν στο κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο της εποχής. 

Ο Tucholsky στα κείμενά του χρησιμοποιώντας σατυρικό λόγο καυτηριάζει πολιτικά και κοινωνικά φαινόμενα καταθέτοντας την άποψη του. 

Η κοινωνία του Βερολίνου κατά την περίοδο της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης είναι μια εποχή άνθισης των τεχνών που κάρπισε έργα αξεπέραστα όπως Το μαγικό βουνό, Η όπερα της πεντάρας, Το εργαστήριο του δόκτορα Καλιγκαρι, το καλλιτεχνικό ρεύμα Bauhaus, επιστήμονες όπως ο Albert Einstein, James Frank, Gustav Herzt. 

Κατακεραυνώνει την αστική τάξη του επιφανειακού, του ανούσιου, του πρόσκαιρου, του κοινωνικά αμέτοχου. Υπογραμμίζει ότι μόνο η τέχνη μπορεί να δράσει ως καταλύτης μετατροπής των πνευματικών θεμελιακών αξιών και τη μετουσίωση του ανθρώπου από εξάρτημα μιας μηχανής σε ανεξάρτητο πνευματικά και ηθικά ον, απελευθερωμένο από την καταναλωτική μανία και τον υλισμό. 

Θίγει το ευαίσθητο θέμα του αντισημιτισμού, ένα πανευρωπαϊκό φαινόμενο, κατά τη γέννηση και ανέλιξη του ναζισμού. 

Δίνει τον ορισμό της σάτιρας, περιγράφει τα όρια της και εξηγεί την αξία της ως μέσο αξιολόγησης πολιτικών θεσμών και κοινωνικών συμπεριφορών. 

Τα κείμενα του Tucholsky δεν γράφτηκαν στις αρχές του 1900 ούτε χθες. Είναι γραμμένα τώρα, στο τώρα της στιγμής που διαβάζονται.