Περί της εαυτού ψυχής, Ισίδωρος Ζουργός

Είναι αλήθεια ότι υπάρχουν ελάχιστα μυθιστορήματα που να διαδραματίζονται στον καιρό του Βυζαντίου.
Πριν από αρκετά χρόνια είχα διαβάσει το "Ένας σκούφος από πορφύρα" της Μάρως Δούκα. Αυτή ήταν και η μόνη μου επαφή με το είδος. 
Ενθουσιάστηκα όταν πήρα στα χέρια μου το νέο βιβλίο του Ισίδωρου Ζουργού, το οποίο τοποθετείται χρονικά στο Βυζάντιο του 11ου αιώνα μ. Χ.

Κύριος χαρακτήρας και αφηγητής είναι ένας νοτάριος, ένας αντιγραφέας.
Ο Σταυράκιος Κλαδάς γεννήθηκε το 1064 μ. Χ. στο Δορύλαιο, στο θέμα του Οψικίου. Ογδόντα χρόνια αργότερα, γίνεται από αντιγραφέας συγγραφέας, αποτυπώνοντας τις δικές του μνήμες και τις δικές του σκέψεις για πρώτη φορά στον μακρύ βίο του.
Τρεις γενιές Κομνηνών κυβέρνησαν τα ογδόντα αυτά χρόνια το πολύπαθο Βυζάντιο. Τις ζωές τριών αδερφών Κλαδά καταγραφεί με τη γραφίδα του ο μικρότερος αυτών, Σταυράκιος.

 Σε πολύ μικρή ηλικία βρέθηκε υπό τη σκέπη της Μονής Στουδίου. Μια Μονή με σπουδαία βιβλιοθήκη, έντονη πνευματική δραστηριότητα και επιρροή όπου λειτουργούσε μια από τις καλύτερες σχολές αντιγραφέων.
Η φοίτηση του Σταυράκιου σε αυτή τη σχολή, όπου και διέπρεψε με τις ικανότητές του, ήταν η προίκα που έγινε μοίρα του.
Από τη γραφίδα του αντιγράφησαν έργα σύγχρονων του ελλόγιμων ανδρών,ιερά κείμενα, συγγραμμάτα μα και έργα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας. Οι ικανότητες του θα τον φέρουν κοντά στον Μιχαήλ Ψελλό, μέγιστη προσωπικότητα εκείνων των χρόνων.
Ανήσυχο πνεύμα, καθώς ήταν, ο Σταυράκιος έζησε μια ζωή πλάνητα για αρκετά χρόνια, γεμίζοντας τη φαρέτρα της ζωής με εμπειρίες.

"Ο κλέφτης φεύγοντας ξέχασε το φεγγάρι στο παράθυρο"
Η λυρική αυτή φράση, που συνάντησε στο περιθώριο μιας διαθήκης που αντέγραφε, θα τον στοιχειώσει,  θα γίνει σκοπός της ζωής του η ανεύρεση της γυναίκας στην οποία ανήκει.
Με υπομονή και σύνεση,  ο πάντα ταπεινός, μετριόφρων Σταυράκιος, ξετυλίγει το κουβάρι της ζωής του. Μια ζωή με δυνατές φιλίες, περνώντας από πολλές δουλειές, που έζησε τον έρωτα, την αλληλεγγύη,  την απογοήτευση,  την απώλεια, τις κακουχίες, την πολυτέλεια, όπου κλήθηκε επανειλημμένα να επιλέξει ποιο μονοπάτι να ακολουθήσει. 

Μέσα από μάχες και τη ζωή σε στρατόπεδα κάτω από αντίξοες συνθήκες, μέσα από φιλοσοφικά έργα, μέσα από τις αφηγήσεις όσων συνέβαιναν στο Παλάδιον, τις ίντριγκες, τα πολιτικά/διπλωματικά παιχνίδια, τις δολοπλοκίες, μέσα από τη ζωή στην ύπαιθρο και όσα ταλανιζαν τους πολίτες αυτής της αυτοκρατορίας, ο συγγραφέας χαρτογραφεί τη ζωή στο Βυζάντιο του 11ου μ. Χ.  αιώνα, μετά το σχίσμα των Εκκλησιών και τη νίκη των εικόνων, τις νικηφόρες εκστρατείες του Βασιλείου Β', την ήττα στο Μαντζικέρτ και την αιχμαλωσία του βυζαντινού Αυτοκράτορα Ρωμανού Δ' του Διογένη, στα χρόνια της βασιλείας των Κομνηνών,  τις εκχωρήσεις στους Βενετούς και την επικράτησή τους στη ναυτιλία, τις πολεμικές επιχειρήσεις των Πετσενέγων στη Θράκη.

Ένα έργο που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί πόνημα για τη μνήμη,  τις λέξεις, τον κόσμο που φτιάχνουμε με αυτές και τον κληροδοτούμε στις επόμενες γενιές.
Ένας φόρος τιμής στους αντιγραφείς των χρόνων εκείνων που κράτησαν ζωντανό το φιλοσοφικό έργο ύστερων και σύγχρονων λογίων και συνέδραμαν στη μετάδοση του στη Δύση.
Μια αναφορά στις πρώτες συγκρούσεις μεταξύ φιλοσοφίας/επιστήμης και θεολογίας, προοικονομώντας τη ρήξη μεταξύ επιστημόνων και Εκκλησίας στους επόμενους αιώνες.
Ένας ύμνος για την αγάπη,  τη γυναίκα,  τη συντροφικότητα, την αξία της οικογένειας, τους δεσμούς αίματος και κοινών αναμνήσεων.