Περί φυσικής της μελαγχολίας Georgi Gospodinov

Μετάφραση: Αλεξάνδρα Ιωαννίδου

Το μυθιστόρημα αυτό, σύμφωνα με τα λεγόμενα του συγγραφέα προέκυψε, εν μέρει, ως απάντηση σε άρθρο του Economist το 2010, σύμφωνα με το οποίο η Βουλγαρία είναι το θλιβερότερο μέρος στον κόσμο.
Ήταν η ίδια χρονιά που η κυβέρνηση του Viktor Orbán στην Ουγγαρία πρότεινε την ελεύθερη πρόσβαση στα αρχεία της ÁVH (Επιτροπή Κρατικής Ασφάλειας), δίνοντας τη δυνατότητα σε κάθε πολίτη να γνωρίζει όχι μόνο τις πληροφορίες που είχαν συγκεντρωθεί για αυτόν μα και τους πληροφοριοδότες. Η πρόταση αυτή εγείρει ηθικά διλήμματα μα κυρίως το θέμα διατήρησης ή διαγραφής ιστορικών τραυματικών αναμνήσεων.
Με εφαλτήριο προσωπικά βιώματα και προβληματισμούς που υπερβαίνουν ατομικά όρια και εθνικά  σύνορα, ο Gospodinov πραγματεύεται τις γεννεσιουργές αιτίες της μελαγχολίας, ανατέμνοντας την και δίνοντάς της φυσική υπόσταση.
Κεντρικός άξονας η εγκατάλειψη, η απομόνωση, ο συναισθηματικός ακρωτηριασμός, η στέρηση ψυχικών δεσμών.
Αξιοποιεί το μύθο του Μινώταυρου ερμηνεύοντας τον με μια διαφορετική προσέγγιση σε αντιδιαστολή με την μέχρι τώρα διάστασή του. Ένα πλάσμα που γεννήθηκε διαφορετικό,  μισό άνθρωπος-  μισό ταύρος, που βίωσε την απόρριψη και φυκακίστηκε στο σκοτάδι του λαβύρινθου. Ένα πλάσμα που δεν αγαπήθηκε μα εγκαταλείφθηκε και ήταν πάντα και για όλους "τέρας".
Όμως αυτή είναι μόνο μια από τις ιστορίες που συνθέτουν τον μυθιστορηματικό καμβά. 
Ο αφηγητής βιώνοντας ένα είδος "συνειδησιακής κατάληψης", ως ξενιστής σε ένα άλλο σώμα αφηγείται τις μνήμες αυτής της άλλης ύπαρξης. Οι μνήμες που ορίζουν την προσωπικότητα του ατόμου,  η ερμηνεία τους και τα κριτήρια πρόσληψης και κωδικοποίησης τους.
Εξετάζει την ύπαρξη και τη σύνδεση της συνείδησης με τις μνήμες. Το ρόλο της έκφρασης,  του Λόγου στην επικοινωνία και τη σημασία της σιωπής στη μετάδοση της γνώσης,  μια γνώση κοινής συνείδησης κωδικοποιημένη στην εξέλιξη των ειδών.
" Εγώ υπήρξαμε".
Το μυθιστόρημα λειτουργεί ως  αναπαράσταση μιας χρονοκάψουλας αναμνήσεων είτε με τη μορφή αρχείων και καταγραφών είτε ως γονιδιακά κληροδοτημένες μνήμες.
Σε αρκετά σημεία προοικονομεί τη θεματική του επόμενου έργου του και αφήνει να διαφανούν οι νοηματικοί δεσμοί με το προηγούμενο.
Μια μάχη με το αίσθημα της βαθιάς θλίψης,  της ειλικρινούς απάντησης στο ερώτημα "Πώς είσαι;".
Δίνεται η προσπάθεια για αποδοχή αυτών των συναισθημάτων γιατί η μελαγχολία δεν έχει γεωγραφικό προσδιορισμό, δεν έχει πολιτικές ρίζες, είναι μία κατάσταση οργανική με την οποία καλείσαι να συμφιλιωθείς και να συνυπάρξεις.

Ένα βιβλίο για τη γενεαλογία συνειδήσεων.