ΜΗΔΕΙΑ, ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ

 

Με αφορμή την παράσταση, που παρακολούθησα πρόσφατα, αποφάσισα να μοιραστώ τις σκέψεις μου για αυτό το εμβληματικό έργο.
Η Μήδεια, η λέαινα, η Μάγισσα, το βδέλυγμα, η γυναίκα που σκότωσε τα παιδιά της για να εκδικηθεί τον άπιστο σύζυγό της.
Είναι όντως όλα αυτά η Μήδεια;
Επιλέγει τόσο μεθοδικά τον φόνο της αντιζήλου της,  Γλαύκης, εμπλέκοντας τα ίδια της και παιδιά και στη συνέχεια τα δολοφονεί μόνο για να πονέσει τον προδότη Ιάσονα;
Η Μήδεια είναι η γυναίκα που αποποιήθηκε τις καταβολές της και ακολούθησε τον Ιάσονα παραδομένη στον έρωτα της για αυτόν.  Ένα συναίσθημα ιερό, δεμένο με όρκους. Ο Ιάσονας καταπατά τους όρκους και προδίδει την ιερότητα αυτού του συναισθήματος επιλέγοντας να παντρευτεί την Γλαύκη για λόγους συμφέροντος, όπως ο ίδιος λέει στη Μήδεια.
Το χέρι της Μήδειας δεν οπλίζει μόνο η υπεράσπιση αυτού του ιερού αισθήματος που ευτελίζεται. Είναι μια γυναίκα που ζει σε μια πατριαρχική κοινωνία.  Η Γλαύκη είναι η γυναίκα τρόπαιο,  η γυναίκα της εποχής που παραμένει στο περιθώριο. Η Μήδεια όμως είναι η γυναίκα που δεν μπορεί να αποδεχθεί αυτόν τον ρόλο. Στο πρόσωπο της Γλαύκης δολοφονεί την υπάκουη, άβουλη, υποταγμένη γυναίκα.
Αυτό όμως δεν είναι αρκετό για την ολοκληρωτική καταστροφή του Ιάσονα. Πρέπει να σκοτώσει τα παιδιά του,  τη συνέχεια του και ταυτόχρονα δική της συνέχεια. Σε κόρφο μητρικό θα χάσουν τη ζωή τους, από το χέρι της ιδίας τους της μάνας.  Αυτή τους έδωσε τη ζωή,  αυτή τους την παίρνει.  Σκοτώνει ότι την έδενε με το παρελθόν,  τις πατριαρχικές αντιλήψεις και πληρώνει το κόστος αυτής της απελευθέρωσης. Ναι,  η γυναίκα δεν είναι μόνο σύζυγος,  δεν είναι μόνο μάνα, είναι άξια και ικανή όπως κάθε άντρας να λαβει ακόμα και την πιο οδυνηρή απόφαση για να αποδώσει δικαιοσύνη,  για να ηγηθεί.

Υποκινείται από το πάθος, από την οργή,  απομακρυνόμενη από τον λόγο, τη λογική,  απονέμει δικαιοσύνη; Επιλέγει να δώσει την αρρενωπή διάσταση της,  αυτό που διεκδικεί, την ισότητα στην απόδοση δικαιοσύνης όπως συνέβαινε στην ομηρική κοινωνία.

Ο Ευριπίδης δεν μας μιλά για την γυναίκα που σκότωσε τα παιδιά της από εκδίκηση. 
Μιλά για την γυναίκα που μέσα από επώδυνες μάχες εναντιώνεται και διεκδικεί τη θέση της στην κοινωνία. Σκοτώνει κάθε σύμβολο της πατριαρχίας, παύει να είναι θύμα ως γυναίκα,  ως σύζυγος, ως μάνα. 

Μετάφραση: Θ. Κ. Στεφανόπουλος