Ο Μανδαρίνος, EÇA DE QUEIRÓS

Ο Τεοντόρο είναι ένας νεαρός Πορτογάλος που εργάζεται ως γραφέας στο Υπουργείο Εσωτερικών του Βασιλείου. Τα πενιχρά οικονομικά του μέσα δεν του επιτρέπουν άλλη διασκέδαση πάρα την ανάγνωση βιβλίων, αμφιβόλου προελεύσεως και λογοτεχνικής αξίας, που αγοράζει σωρηδόν από το παζάρι. Ένα από αυτά τα βιβλία θα σταθεί η αιτία να αλλάξει μεμιας η ζωή του, να ξεκινήσει ένα ταξίδι τραγελαφικών ανατροπών, φτάνοντας στην Κίνα, κυνηγημένος από ένα φάντασμα και τις ενοχές του.

"...από τα δυσθεώρητα ύψη του χρυσού μου άφησα να πέσει πάνω στην αθωότητα, την αιδημοσύνη και τις άλλες ολέθριες εξιδανικεύσεις ο κυνικός καγχασμός του Μεφιστοφελή : οργάνωσα εντελώς ψυχρά μια ζωή ζωώδη, μεγαλειώδη αδιάντροπη."

Υιοθετώντας τον φαουστικό μύθο ο Κεϊρός γράφει ένα διήγημα συνδυάζοντας αλληγορία και χιούμορ, θέτοντας φιλοσοφικά/ηθικά διλήμματα.

Σκωπτικός, ειρωνικός, σαρκαστικός, σχολιάζει στοιχεία της κοινωνίας, μοτίβα συμπεριφορών, με ύφος σατυρικό. 

Η πορτογαλική κοινωνία στα τέλη του 19ου αιώνα χαρακτηρίζεται από θρησκοληψία, δουλικότητα, υποκρισία. Ο συγγραφέας χρησιμοποιώντας, σε αρκετά σημεία, υπαινικτικό λόγο όχι μόνο καυτηριάζει την θέση της χώρας του στον παγκόσμιο οικονομικό και πολιτισμικό χάρτη μα εκφράζει έμμεσα την πικρία του για τους ομοεθνείς του που χωλαίνουν σε επίπεδο πνευματικής καλλιέργειας. 

Εξαιρετικός και ο πρόλογος του μεταφραστή που μας δίνει πληροφορίες όχι μόνο για τον συγγραφέα μα και για την λογοτεχνία της περιόδου στην Πορτογαλία. 

"Στα βάθη της Κίνας υπάρχει ένας μανδαρίνος πιο πλούσιος από τους βασιλιάδες όλους ...για να κληρονομήσεις αρκεί να χτυπήσεις ένα κουδούνι... Εσύ, που με διαβάζεις και είσαι άνθρωπος θνητός, εσύ θα το χτυπήσεις αυτό το κουδούνι;"

Μετάφραση-Πρόλογος: Νίκος Πρατσίνης