ΟΙ ΠΑΛΙΟΙ ΔΑΣΚΑΛΟΙ - ΚΩΜΩΔΙΑ, THOMAS BERNHARD

Με συνεχείς επαναλήψεις, όπως σ' ένα μουσικό κομμάτι, ο Thomas Bernhard, δια στόματος Άτσμπαχερ, μας αφηγείται όσα έχουν ειπωθεί από τον γηραιό φίλο - και ίσως μέντορα του - Ρέγκερ. 

Η δομή προσιδιάζει σε μία θεατρική παράσταση που εκτυλίσσεται σε μια αίθουσα μουσείου, όπου εικόνες από το παρελθόν παρεμβάλλονται στο παρόν. 

Ο Ρέγκερ εργάζεται ως μουσικοκριτικός στους Τάιμς. Τα τελευταία τριάντα χρόνια, κάθε πρωί, εκτός Σαββατοκύριακου, βρίσκεται στο Μουσείο ιστορίας τέχνης της Βιέννης. Κάθε πρωί κάθεται στο παγκάκι απέναντι από τον πίνακα του Τιντορέτο " Άντρας με λευκή γενειάδα", στην αίθουσα Μπορντόνε. Εκεί, υπό το άγρυπνο βλέμμα και την προστασία του φύλακα του μουσείου Ίρζιγκλερ, περιμένει τον Άρτσμπαχερ για να συζητήσουν. 

Ουσιαστικά πρόκειται για μακροσκελείς μονόλογους, μια εξιστόρηση της ζωής και των απόψεων του Ρέγκερ που μας μεταφέρει ο νεαρός Άρτσμπαχερ.

Φέροντας την πικρία της απώλειας και του πένθους , ο Ρέγκερ επιρρίπτει ευθύνες στο ανάλγητο κράτος και την Εκκλησία για το θάνατο της συζύγου του.

Όλη η αφήγηση αποτελεί μια καταιγιστική, οξύτατη κριτική καλλιτεχνών, λογοτεχνών, μουσικών, φιλοσόφων. Κατακεραυνώνει με δριμύτητα ιστορικούς τέχνης, αναγνώστες, μα κυρίως την καθοδηγούμενη, από το κράτος, άσκηση τέχνης όπως και το χαμηλό επίπεδο παιδείας.

Ως υπότιτλο στο έργο του επιλέγει, καθόλου τυχαία, τον όρο "Κωμωδία", και αυτό ακριβώς κάνει: διακωμωδεί τα κακώς κείμενα ενός παρακμάζοντος, αισθητικά και πνευματικά, κράτους, μιας ανθρωπότητας ολισθαίνουσας προς πνευματικό εκφυλισμό.

Επιλέγει την υπερβολή, την ακραία σάτιρα, με αντικείμενα της κριτικής του διαχρονικούς, αναγνωρισμένους δημιουργούς. Με έναν κυνικό, πικρόχολο, βαθιά απογοητευμένο Ρέγκερ, μας παρασέρνει σε μια απνοϊκή, ελικοειδή, κλιμακούμενη απομάγευση όσων θεωρούμε, και είναι κατά γενική ομολογία, κλασικά έργα. Οι παλιοί δάσκαλοι που υπερτερούν των σύγχρονων μα που όμως χάνονται σε ένα περιβάλλον αμβλύνειας. 

Μετάφραση: Βασίλης Τομανάς 

Εκδόσεις Εξάντας