Η ΣΙΩΠΗ, DON DELILLO

"Οι συμφορές δεν είναι βέβαια
ασυνήθιστες, όμως κανείς δεν τις πιστεύει,
ώσπου να του πέσουν στο κεφάλι.
Και στον κόσμο υπάρχουν και επιδημίες
και πόλεμοι, που βρίσκουν πάντα
απροετοίμαστους τους ανθρώπους."
Albert Camus

Έτος 2022

Η Τέσα Μπέρενς και ο σύζυγός της Τζιμ Κρίπς επιστρέφουν αεροπορικώς στο Νιούαρκ από τις ολιγοήμερες διακοπές τους στο Παρίσι.
Η Νταϊάν Λούκας και ο Μαξ Στένερ βρίσκονται στο διαμέρισμα τους στο Μανχάταν. Είναι η μέρα του τελικού πρωταθλήματος Super Bowl LVI. Καθισμένοι μπροστά στην οθόνη της τηλεόρασης περιμένουν την έναρξη του αγώνα.  Ανάμεσα τους, ο Μάρτιν, πρώην μαθητής της Νταϊάν.
Καθετί ηλεκτρονικό, κάθε πηγή ενέργειας, παύουν να λειτουργούν. Οι οθόνες σβήνουν, τα τηλέφωνα χάνουν το σήμα τους, κάθε ψηφιακή επικοινωνία εκλείπει.
Η προσγείωση του αεροπλάνου γίνεται χειροκίνητα, προσκρούει στο έδαφος, επιβάτες τραυματίζονται. Η Τέσα και ο Τζιμ καταφέρνουν να φτάσουν στο σπίτι των φίλων τους, που τους περίμεναν, στο Μανχάταν.

Σιγή. Σκοτάδι. Ένας παγκόσμιος πολιτισμός καταρρέει. Ο ψηφιακός, πλασματικός κόσμος δίνει τη θέση του στην πραγματικότητα, στην αληθινή ζωή, στις απτές καταγραφές, στις μνήμες.

"Ο Αϊνστάιν μιλάει πέρα από τη σημερινή μας κατάσταση στην οποία έχω αναφερθεί ως Γ' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Αϊνστάιν δεν είχε κανένα προαίσθημα για το πώς θα γινόταν αυτός ο πόλεμος, αλλά κατέστησε σαφές ότι η επόμενη μεγάλη σύγκρουση, ο Δ' Παγκόσμιος πόλεμος, θα γίνει με ραβδιά και πέτρες."

Από τις πρώτες κιόλας σελίδες γίνεται αισθητή η ατμόσφαιρα και η συνάφεια με το  έργο του Beckett  "Το τέλος του παιχνιδιού".
Κατακερματισμένες προτάσεις, άσκοπες -εκ πρώτης όψεως- επαναλήψεις, διάλογοι δίχως συνοχή, σ' ένα μετά-αποκαλυπτικό κόσμο.
Ο ΝτεΛίλλο μίλησε με τις σιωπές που χρησιμοποιεί ο Beckett στα θεατρικά έργα του. Τις παύσεις στη ροή σκέψης, τις κυκλικές επαναλήψεις, την σπασμένη επικοινωνία. Άνθρωποι που μιλούν παράλληλα εκθέτουν διαφορετικούς τρόπους πρόσληψης μιας πρωτοφανούς κατάστασης.
Η εξάρτηση της ανθρωπότητας από την ενέργεια και την τεχνολογία κάνει την ύπαρξη ευάλωτη. Οι ήρωες μας μένουν αδρανείς, παθητικοί, καθηλωμένοι μπρος σε σβηστές οθόνες ενώ  ο πολιτισμός επέστρεψε στην προ-βιομηχανική εκδοχή του. Αυτή η αποδοχή, η βουβή συναίνεση σε ό,τι καταστροφικό συμβαίνει στην κοινωνία είναι ίδιον του σύγχρονου ανθρώπου. Το ατομικό έχει υπερισχύσει του συλλογικού επιταχύνοντας κάθε μορφή αφανισμού.

Ο ΝτεΛίλλο χαρτογραφεί τα βασικά ερωτήματα της ύπαρξης, όσων βιώνουμε και προβληματίζεται για την πορεία του "δυτικού ανθρώπου".

Μετάφραση: Ζωή Μπέλλα-Αρμάου

Η ΔΕΥΤΕΡΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑ

Γυρίζοντας ολοένα σε κύκλους πού πλαταίνουν.

Τό γεράκι δέν μπορεί ν’ ακούσει πια τό γερακάρη-

Τα πάντα γίνουνται κομμάτια- τό κέντρο δεν άντέχει.

Ώμή άναρχία λύθηκε στην οικουμένη,

’Απ’ τό αίμα βουρκωμένος λύθηκε ό ποταμός, και παντού.

Ή τελετή τής άθωότητας πνίγεται-

Οι καλύτεροι χωρίς πεποίθηση, ενώ οι χειρότεροι.

Είναι γεμάτοι άπό την ένταση του πάθους.

Σίγουρα κάποια αποκάλυψη θά είναι κοντά-

Σίγουρα ή Δευτέρα Παρουσία θά είναι κοντά.

Ή Δευτέρα Παρουσία! Δεν πρόφταξα νά σώσω αύτό τό λόγο.

Καί μιά μεγάλη εικόνα γέννημα του Spiritus Mundi

Θολώνει τή ματιά μου: κάπου στην άμμο τής έρημου .

Μορφή με σώμα λιονταριού και τό κεφάλι ανθρώπου,

°Ένα άδειο βλέμμα κι αλύπητο σάν ήλιος,

Κινείται με μηρούς άργούς, καθώς τριγύρω .

Στροβιλίζουνται ίσκιοι άγαναχτισμένων πουλιών.

Τό σκοτάδι ξαναπέφτει- τώρα όμως ξέρω

Πώς είκοσι βασανισμένοι αιώνες πετρωμένου ύπνου

Κεντρίστηκαν άπό ένα λίκνο λικνισμένο κατά τό βραχνά,

Και ποιό άνήμερο θεριό, μιά πού ήρθε τέλος ή ώρα του,

Μουντά βαδίζει γιά νά γεννηθεί προς τή Βηθλεέμ.

W. Β. Yeats
(μετάφραση Γιώργος Σεφέρης)