χρονικό των φτωχών εραστών, Βάσκο Πρατολίνι

Σαν μία σκηνή θεάτρου η βία ντελ Κόρνο είναι ο χώρος που εκτυλίσσεται το "χρονικό των φτωχών εραστών". Στην Φλωρεντία του Μεσοπολέμου, ένα πάνθεον ανθρώπων,  όλοι κάτοικοι της οδού Κόρνο, αφηγούνται την ιστορία τους. Άνθρωποι του μόχθου, υπό τη σκιά του φασισμού που ενδυναμώνεται, απαρτίζουν τον καμβά ενός ποικιλόχρωμου μικρόκοσμου. Το λογοτεχνικό σύμπαν του Πρατολίνι κατοικούν: ο φιλάργυρος καρβουνιάρης Νέζι, ο σεσημασμένος Νάνι, ο εμποροπλασιέ Οσβάλντο,  η οικογένεια Τσέκι, ο πωλητής οπωροκηπευτικών Ούγκο, ο πεταλωτής "Μασίστας", ο σκαφτιάς Αντόνιο, ο τυπογράφος Μάριο, ο φασίστας λογιστής Καρλίνο, τα "κορίτσια" του ξενοδοχείου Τσέρβια. Η Σινιόρα, που καθηλωμένη στο κρεβάτι της παρατηρεί τα πάντα μέσα από τα μάτια της ψυχοκόρης της Τζεζουίνα, πάντα έτοιμη να αδράξει όποια ευκαιρία προς όφελός της.
Ο δρόμος αυτός κάθε βράδυ ησυχάζει μετά την περιπολία της Αστυνομίας που ελέγχει τους σεσημασμένους και ζωντανεύει κάθε πρωί από τα αλλεπάλληλα ξυπνητήρια που χτυπούν. Έτσι ξεκινά και τελειώνει κάθε μέρα.

"Η ζωή είναι ένα ιδιόμορφο κελί, όσο περισσότερο φτωχός είσαι, τόσο στενεύουν τα τετραγωνικά μέτρα που έχει στη διάθεσή σου
Αυτό που έχει σημασία είναι να μπορείς να κατασκευάζεις μέσα σου εκείνη την ισορροπία που κάνει τον κόσμο απέραντο σαν τον ουρανό."

Στον ουρανό της βία ντελ Κόρνο, τέσσερα κορίτσια με διαφορετικούς χαρακτήρες, είναι οι φύλακες άγγελοι της συνοικίας.
Η Αουρόρα Τσέκι, κόρη οδοκαθαριστή.
Η Μιλένα Μπελίνι, κόρη ενός δικαστικού επιμελητή.
Η Μπιάνκα Κουαλιότι, κόρη πλανόδιου ζαχαροπλάστη.
Η Κλάρα Λουκατέλι, κόρη σκαφτιά.

Μέσα από την λυρική αφήγηση του Βάσκο Πρατολίνι, ένα ψηφιδωτό χαρακτήρων σχηματίζεται παράλληλα με τις κοινωνικοπολιτικές συνθήκες της εποχής. Η αντιπαλότητα μεταξύ κομμουνισμού και ακροδεξιάς,  η άνοδος του φασισμού και ο φόβος όσων αντιτίθενται να συνταχθούν,  η αστυνομοκρατούμενη κοινωνία, οι δυσκολίες διαβίωσης, οι δεσμοί ανάμεσα στα μέλη μιας μικρής κοινωνίας, δίνονται παραστατικά και γλαφυρά μέσα από την πένα του συγγραφέα. Από τις πρώτες κιόλας σελίδες ζούμε μαζί τους στα στενά δρομάκια δίπλα από το Παλάτσο Βέκιο,  ακούμε τα καρδιοχτύπια του φόβου ή του έρωτα, τους ψίθυρους συνωμοσίας, τα κουτσομπολιά, μαθαίνουμε τους απαγορευμένους έρωτες και τις παράνομες συναλλαγές, τη βία σε κάθε μορφή της και τα όνειρα αυτού του πολύβουου μελισσιού.
Μέσα από την καθημερινότητα τους παρακολουθούμε πανοραμικά, κίνητρα, αξιώσεις, έρωτες, έθιμα, φθόνο, αγωνίες, την ηθογραφία του 1920.
Ιστορικά γεγονότα που συνδέονται άρρηκτα με τις ζωές των άρτια δομημένων χαρακτήρων, απαρτίζουν μια μικρογραφία της πραγματικότητας στην αστική Ιταλία τα πρώτα χρόνια του φασισμού.

Εκατό χρόνια μετά, στην Ιταλία του 2022, επανέρχεται η ακροδεξιά με τους νοσταλγούς του Μουσολίνι, ανασύροντας μνήμες και εγείροντας ανησυχία για το συνεχώς αυξανόμενο μέτωπο του νεοφασισμού.

《Ο κόσμος προχωρεί πάνω στις εκλεκτικές συγγένειες, στο Καλό όσο και στο Κακό. Ο Καρλίνο είναι "φασίστας ανάμεσα στους φασίστες", όπως λέει και το τραγούδι, κι όπως τα πρόσωπα του Γκαίτε είναι το ένα στην καρδιά του άλλου. Το καλό και το κακό συγχέονται στα πάθη, κι ο Καρλίνο δόθηκε "ψυχή τε και σώματι" στο πάθος του. Η αίσθηση της περιπέτειας, της βίας, του αίματος, τον βάζουν σε μεγαλύτερο πειρασμό από μία ωραία γυναίκα - κι αυτό το αίσθημα φόβου που βλέπει στα βλέμματα των άλλων, αυτός ο σεβασμός, "όπως ο θηριοδαμαστής στο κλουβί", τον ερεθίζει και τον ευχαριστεί. Την ίδια στιγμή είναι βέβαιος ότι ενεργεί για το καλό της Πατρίδας.》

Μετάφραση: Νώντας Παπαμιχαήλ