HEDDA GABLER, HENRIK IBSEN

Ο Γιόργκεν Τέσμαν, μελετητής της ιστορίας του πολιτισμού, και η σύζυγός του Έντα, κόρη του στρατηγού Γκάμπλερ, επιστρέφουν από το ταξίδι του μέλιτος.
Έξι μήνες που συνδύασαν το γαμήλιο ταξίδι τους με την έρευνα του Γιόργκεν για τη συγγραφή του βιβλίου του για τις οικοτεχνίες της Βραβάνης την περίοδο του Μεσαίωνα.
Στη νέα τους ζωή, από την πρώτη κιόλας μέρα εισβάλλει το παρελθόν. Η παλιά γνώριμη της Έντα, Τέα Έλβστεντ και ο επαγγελματικός αντίζηλος του Γιόργκεν, Έιλερντ Λέβμποργκ.
Ο Γιόργκεν είναι πλέον διδάκτορας και περιμένει την ανακοίνωση του διορισμού του στο πανεπιστήμιο ως καθηγητής.
Μια θέση και ένας μισθός που θα τον βοηθήσουν να ανταπεξέλθει οικονομικά στις ανάγκες της νέας του ζωής. Η επίσκεψη του φίλου του, δικαστή Μπρακ, θα κλονίσει τη βεβαιότητα για τον διορισμό. Ο Έιλερντ Λέβμποργκ επέστρεψε στο Όσλο έπειτα από την επιτυχία του βιβλίου που εξέδωσε λίγους μήνες πριν. Ένα γαϊτανάκι κρυφών σχέσεων και παιχνίδια ισχύος αρχίζουν είτε να αποκαλύπτονται είτε να υφαίνονται.

Ένα χρόνο μετά τη συγγραφή του Κουκλόσπιτου, ο Ίψεν φέρνει μια ακόμα γυναικεία μορφή ως πρωταγωνίστρια, στο ομώνυμο έργο του, Έντα Γκάμπλερ. Στην  ηρωίδα του ενσωμάτωσε, στο έπακρο, τα πάθη που καταδυναστεύουν τις ανθρώπινες ψυχές. Η Έντα, όπως και η Νόρα, ζει σε έναν κόσμο ανδροκρατούμενο, μια κοινωνία πατριαρχική, όπου το μέλλον κάθε γυναίκας εμπεριέχει την αποκατάσταση με γάμο και φυσικά τη μητρότητα.
Η Έντα είναι δυναμική, έντονη, ευφυής. Δεν μπορεί φανταστεί τον εαυτό της ως μητέρα, το οποιοδήποτε συναίσθημα, ακόμα και ο έρωτας, της φαίνονται αποκρουστικά. Στη σκέψης της κυριαρχεί η εικόνα του ισχυρού πατέρα της και σε αυτόν προβάλει το ιδεώδες του δυναμικού, ανεξάρτητου ανθρώπου, που η ίδια θα ήθελε να είναι.  Ο γάμος της είναι απλώς μια υποχώρηση της ώστε να εξασφαλίσει οικονομική άνεση και εξουσία μέσω του συζύγου της. Η Έντα θαυμάζει την πυγμή, την καταξίωση,  την επιτυχία. Γι' αυτήν όμως σημαντικό βάρος έχει η τιμή, μια ζωή όπου κανείς δεν θα μπορέσει να εκμεταλλευτεί κάποια αδυναμία της. Δεν θα άντεχε να γίνει υποχείριο κανενός.  Αντίθετα την γοητεύει να ασκεί επιρροή στις ζωές των άλλων. Σαγηνεύεται από την ιδέα ενός ηρωικού θανάτου, μιας αυτοκτονίας εκλεπτυσμένης, με ρομαντική χροιά.
Διασκεδάζει την πλήξη της πυροβολώντας στον αέρα με τα πιστόλια του πατέρα της, φαλλικό σύμβολο, έμβλημα της υπεροχής του, του ένδοξου θανάτου όπως τον φαντασιώνεται.

Ο Ίψεν χρησιμοποιεί αρκετούς συμβολισμούς για να αποδώσει τις αντιλήψεις της εποχής. Εχουμε δύο εικόνες: τα "ασυνήθιστα πλούσια και κυματιστά μαλλιά" της νεαρής Τέα σε αντίθεση με της Έντα που "δεν είναι ιδιαιτέρως πλούσια". Μέσα στην πλοκή συνεχίζει με την ομολογία της Τέα ότι η Έντα όταν ήταν μικρές της τραβούσε τα μαλλιά,  την επιθυμία που είχε εκφράσει η Έντα να κάψει τα μαλλιά της Τέα, και τώρα την επιμονή της Έντα να  χαϊδεύει συνεχώς τα μαλλιά της Τέα.
Η πλούσια γυναικεία κόμη, σύμβολο σεξουαλικότητας και γονιμότητας είναι ό,τι απορρίπτει και απεχθάνεται η Έντα.

Ο Ίψεν σκιαγραφεί την ψυχοσύνθεση ενός ανθρώπου που δεν ελέγχει τα φθονερά του συναισθήματα και έχοντας πλήρη επίγνωση καταστρέφει ανθρώπους για ευχαρίστησή του. Ενσαρκώνει το κακό που ο άνθρωπος μπορεί να προκαλέσει, όχι εν αγνοία του, μα ως επιλογή.

《Μπρακ: (κουνώντας το κεφάλι του) Μα, καλή μου κυρία Έντα, πώς μπορέσατε να κάνετε κάτι τέτοιο! Σ' αυτήν την εξαίρετη, ηλικιωμένη γυναίκα;

Έντα: (πηγαινοέρχεται νευρική στη σκηνή) Ξέρετε, - αυτές οι διαθέσεις μου έρχονται εντελώς ξαφνικά... Και μου είναι τελείως αδύνατον να τους αντισταθώ. (βυθίζεται στην πολυθρόνα κοντά στο τζάκι) Ω! Ούτε κι εγώ δεν ξέρω πώς να το εξηγήσω.

Μπράκ: (πίσω από την πολυθρόνα) Το θέμα είναι ότι κατά βάθος - δεν είστε ευτυχισμένη.

Έντα: (κοιτάζοντας μπροστά της) Αλλά πάλι, δεν ξέρω - για ποιο λόγο θα έπρεπε να είμαι - ευτυχισμένη. Μήπως εσείς μπορείτε να μου δώσετε μίαν απάντηση;》

Έναν άνθρωπο που δεν μπορεί να λειτουργήσει μέσα στις κοινωνικές νόρμες.
Σύμφωνα με μελετητές, η Έντα Γκάμπλερ είναι το alter ego του δημιουργού της, εκφράζοντας τις καταπιεσμένες επιθυμίες του και τους συμβιβασμούς του με το ηθικά και κοινωνικά αποδεκτό.

Μετάφραση: Μαργαρίτα Μέλμπεργκ