Ηθική της αγάπης και πολιτική πράξη, Σταύρος Ζουμπουλάκης

 

Ο Σταύρος Ζουμπουλάκης συγκεντρώνει δεκαπέντε δοκίμια του για το έργο δέκα συγγραφέων που πραγματεύονται όσα εκφράζει ο τίτλος της παρούσας συλλογής: την αγάπη για τον συνάνθρωπο μέσα σε ένα κοινωνικό περιβάλλον ισοτιμίας, ισονομίας και δικαιοσύνης.

Ο Ζακ Μαριταίν εξετάζει τη σχέση χριστιανισμού και δημοκρατίας, τη διάκριση των δύο εξουσιών του Πάπα, τη σχέση κοσμικού και πνευματικού στοιχείου, τον χριστιανισμό υπεράνω δημοκρατίας. Εκφράζει την αντίθεση του με τις απόψεις του Ρουσσώ."Ούτε το Κράτος Ούτε ο Λαός μπορεί να είναι Κυρίαρχοι, μόνο ο Θεός είναι Κυρίαρχος...
Για τον Μαριταίν δηλαδή η πηγή κάθε κακού αρχίζει από τη στιγμή που ο άνθρωπος παίρνει τη θέση του Θεού και η ατομική βούληση γίνεται η πηγή κάθε νοήματος."

Η Σιμόν Βέιλ υποστηρίζει την προσδοκία για το καλό που ενυπάρχει σε κάθε άνθρωπο. Θεωρεί ότι πρόσωπο, άρα φωνή, έχουν μόνο οι προνομιούχοι. Όσοι υφίστανται τη βία,  την εκμετάλλευση,  την αποστέρηση κάθε δικαιώματος,  υποφέρουν βουβά ή ψελλίζουν. Υποστηρίζει ότι η συλλογικότητα,  το "εμείς" οδηγεί στην υποδούλωση. Η Βέιλ υπερασπίζεται την καθαρή αγάπη και την ιερότητα του αγαθού. Τα έργα της Πρόσωπο και το ιερό και Ρίζωμα έχουν πολεμικό στόχο τις απόψεις του Μαριταίν για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Ο Αλβέρτος Σβάιτσερ αφιέρωσε τη ζωή του στη φροντίδα ασθενών στη σημερινή Γκαμπόν.  Θεωρούσε κάθε μορφή ζωής ιερή. 
"Τότε μονάχα είναι ο άνθρωπος ηθικός όταν η ζωή αυτή καθ' εαυτήν, η ζωή του φυτού και του ζώου και των ανθρώπων, είναι γι' αυτόν ιερή και προσπαθεί να βοηθήσει, όσο είναι δυνατό, κάθε ζωή που βρίσκεται σε ανάγκη."

Ο Πωλ Ρικαίρ αφιερώνεται στη μελέτη της Βίβλου,  κυρίως της Παλαιάς Διαθήκης, της βιβλικής σκέψης και της σημασίας της στην φιλοσοφία. Επικετρώνεται στην ερμηνεία της Βίβλου πέραν ομολογιακών ορίων.

Στο έργο του "Έκκληση" Ο Χανς Γιόνας μιλά για τον ναζισμό,  τον Β'ΠΠ, τον σιωνισμό,  τις πολιτικές και ηθικές προεκτάσεις δίνοντας θρησκευτικό χαρακτήρα στον πόλεμο αυτό.


Η Έττυ Χίλλεσουμ,  εβραϊκής καταγωγής,  ήταν μια γυναίκα παθιασμένη με τη ζωή.
Αρνήθηκε να κρυφτεί για να σωθεί και να ξεφύγει από την κοινή μοίρα του λαού της.  Βρέθηκε στο Άουσβιτς όπου και πέθανε στα είκοσι εννέα της χρόνια. Μέχρι την τελευταία της στιγμή προασπιζόταν την άρνηση για προσωπική σωτηρία, για άσκηση βίας ούτε καν ως αντίσταση και προάσπιση της ίδιας μας της ζωής.  Σύμφωνα με την Χίλλεσουμ οποιος ασκούσε βία ενάντια στους ναζήδες εξομοιωνόταν με αυτούς.


Επί είκοσι χρόνια ο Σαούλ Φρηντλαίντερ συγκέντρωνε στοιχεία και συνέγραψε το έργο του "Η ναζιστική Γερμανία και οι Εβραίοι".
Ο Σταύρος Ζουμπουλάκης στο δοκίμιο του εστιάζει στη διαμάχη του Φρηντλαίντερ με τον ιστορικό Μάρτιν Μπρόσατ όσον αφορά την ιστορικοποίηση του ναζισμού ώστε να αποφευχθεί η σχετικοποίηση και ομαλοποίηση του ναζιστικού καθεστώτος.

Ο Τζορτζ Όργουελ μέσα από τα έργα μα κυρίως μέσα από τα δοκίμια του εκφράζει τις πολιτικές του θέσεις. Στο παρόν δοκίμιο εξετάζεται ο διαχωρισμός λογοτεχνίας και πολιτικής,  ο τρόπος που διαβάζουμε ένα κείμενο με το οποίο διαφωνούμε.
"Η αισθητική κρίση ενός έργου δεν καθιστά περιττή την ηθική και πολιτική κρίση του, αλλά ούτε και το αντίστροφο. Κάθε κριτική που περιορίζεται στο θέμα και στο νόημα ενός έργου είναι λειψή."

Ο Τόνυ Τζάντ καθηλωμένος για λόγους υγείας,  στο τελευταίο έργο του "The glory of the rails", μιλά για την μεγάλη του αγάπη, τα τρένα. Ως ιστορικός, παραθέτει τη σημασία του σιδηροδρομικού δικτύου στην κοινωνία και την οικονομία, τη επιρροή που άσκησε στην αναδιοργάνωση του χρόνου,  των πόλεων,  τη συμμετοχή του στη διαμόρφωση της Ιστορίας.

Το δοκίμιο "Ζωή μέσα στην αλήθεια" αποτίει τιμή στον Βάτσλαβ Χάβελ,  τελευταίο πρόεδρο της δημοκρατίας της Τσεχοσλοβακίας και πρώτο πρόεδρο της Τσεχίας. Ένας από τους αρχιτέκτονες της Χάρτας 77, προασπίστηκε την ελευθερία του λόγου, κήρυξε την αντίσταση στην κυριαρχία του ψεύδους και της υποκρισίας.