Τα εφτά φεγγάρια του Μάαλι Αλμέιντα, Shehan Karunatilaka

ΜΑΑΛΙ ΑΛΜΕΪΝΤΑ
Φωτογράφος. Τζογαδόρος. Πουτάνα.

Με αυτές τις τρεις λέξεις συστήνεται στο αναγνωστικό κοινό ο πρωταγωνιστής του μυθιστορήματος "Τα εφτά φεγγάρια του Μάαλι Αλμέιντα".

Κολόμπο, 1990.
Ο Μάαλι ξυπνά στη μετά θάνατον ζωή του. Δεν ξέρει πως πέθανε, ούτε πώς βρέθηκε σε μια αίθουσα αναμονής. Σε μια ονειρική κατάσταση νιώθει τον πονοκέφαλο από το αλκοόλ και τη φωτογραφική μηχανή του να κρέμεται απ' το λαιμό του. Μια γυναίκα πίσω από ένα γκισέ που μοιάζει με κυβερνητικό γραφείο μα δεν είναι, του εξηγεί ότι έχει μόνο εφτά φεγγάρια,  εφτά νύχτες,  για να διεκπεραιώσει τις υποχρεώσεις του ώστε να περάσει στο Φως.
Ο Μάαλι δεν θυμάται τι του συνέβη. Καμιά ανάμνησή από τον θανατό του. Περιπλανιέται μεταξύ του Εδώ Πάνω και του Εκεί Κάτω,  μεταξύ ψυχών και ζωντανών.  Προσπαθεί να επικοινωνήσει με τους ανθρώπους του που τον αναζητούν.  Παρατηρεί όσα διαδραματίζονται, όσα λέγονται και γίνονται ενώ είναι παρών μα για όλους απών.  Θέλει να μάθει την αλήθεια, να ανακαλύψει το δολοφόνο του. Θέλει να προστατεύσει τους φίλους του που οι έρευνες τους τούς εκθέτουν σε κίνδυνο.
Ο Μάαλι ήταν πολεμικός φωτογράφος  που συνεργαζόταν με τον στρατό, την Ασοσιέιτεντ Πρές, το BBC, την Πράβδα, το Ρόιτερς και ιδιώτες πελάτες, όπως μια ΜΚΟ για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Ήθελε με τις φωτογραφίες του να δείξει στον κόσμο τις βαναυσότητες του πολέμου. Πίστευε ότι οι εικόνες της βίας και της ανθρώπινης κτηνωδίας θα σταματούσαν τον πόλεμο. Κάποιος όμως σταμάτησε αυτόν.
Ανάμεσα στα ταξίδια του σε εμπόλεμες ζώνες και συμπλοκές, ο Μάαλι ξόδευε τα χρήματά του στον τζόγο και ζούσε μια έντονη ερωτική ζωή.  Μια ζωή που κρατούσε κρυφή μιας και η ομοφυλοφιλία δεν ήταν αποδεκτή μα θεωρείτο αφύσικη.

Ο Karunatilaka στήνει ένα σκηνικό ανάλογο της δάντειας Θείας Κωμωδίας,  μια ινδουιστική/βουδιστική εκδοχή της.
Με έντονο το πολιτικό σχόλιο ο συγγραφέας καυτηριάζει την διαπλοκή και τη διαφθορά στη Σρι Λάνκα. Κύριο χαρακτηριστικό της γραφής του η σάτιρα.

"Σκέφτεσαι εκείνο το πλέον απίθανο απ' όλα τα μυθικά πλασματα: τον Τίμιο Πολιτικό."

Επικρίνει τη γραφειοκρατία και τον έλεγχο της κοινής γνώμης από τα κέντρα εξουσίας.

"Ακόμα και η μεταθανάτια ζωή είναι σχεδιασμένη έτσι ώστε να κρατάει τις μάζες ηλίθιες. Σε κάνουν να ξεχάσεις τη ζωή σου και σε σπρώχνουν προς κάποιο φως. Όλα αστικά εργαλεία του καταπιεστή. Σου λένε ότι η αδικία είναι μέρος κάποιου μεγάλου σχεδίου. Κι αυτό είναι που εμποδίζει να εξεγερθείς εναντίον της."

Προβάλλει τα ιστορικά γεγονότα ενός πολέμου άγνωστου στο μεγαλύτερο ποσοστό του δυτικού κόσμου.
Από αποικία της Βρετανίας, ως Κεϋλάνη, στην ανεξαρτητοποίηση της, στις εθνοτικές αντιδράσεις και την εξέγερση εναντίον της κυβέρνησης του Τζ. Ρ. Τζαγιαουάρντεν από τους Τίγρεις που ζητούσαν την Απελευθέρωση του Ταμίλ Ιλάμ το 1983. (Στο εισαγωγικό σημείωμα υπάρχει χρονολόγιο και τα κυριότερα ιστορικά στοιχεία).

Καταπιάνεται με το μέγα μεταφυσικό ερώτημα της ζωής μετά το θάνατο.  Στηλιτεύει θρησκείες και δόγματα.

"-Πήγα σε όλα τα ιερά μέρη για να βλέπω ανθρώπους να προσεύχονται.
-Γιατί;
-Απολαμβάνω το πόσο ηλίθιοι φαίνονται."

Μιλά για την πίστη, το Θεό, τη φύση του Κακού.

"Το κακό δεν είναι αυτό που πρέπει να φοβόμαστε. Πλάσματα που διαθέτουν δύναμη και ενεργούν για το προσωπικό τους συμφέρον: αυτό θα έπρεπε να μας κάνει να ανατριχιάζουμε."

Διερευνά τη βια ως απάντηση στη βια και ως αρχέγονο ένστικτο, την απόδοση δικαιοσύνης μέσω της δικαστικής οδού ή την αυτοδικία.

Συνδυάζοντας την ιστορία της χώρας του με σύγχρονα θέματα αποτυπώνει μια ολοκληρωμένη εικόνα της Σρι Λάνκα. Χρησιμοποιώντας τον σαρκασμό μετατρέπει ένα ιστορικοπολιτικό μυθιστόρημα σε ένα μίγμα αστυνομικής περιπέτειας, μαγικού ρεαλισμού, μαύρης κωμωδίας.
Μέσα από τη φρίκη, τα πογκρόμ, τις σφαγές και όλες τις θηριωδίες του εμφυλίου πολέμου, το φάντασμα του Μάαλι αναδεικνύει τους αντικαθρεφτισμούς εννοιών: Ζωή-Θάνατος, Ύλη-Πνεύμα, Ανατολή-Δύση,  Πίστη-Αθεΐα, Δικαιοσύνη-Αυτοδικία.

Αναζητά τη δύναμη και τη δυνατότητα του ανθρώπου να καθορίσει τη μοίρα του, την ελεύθερη βούληση και την επιλογή. Αποθεώνει τη μαγεία της αγάπης,  του έρωτα, της φιλίας.

"Το σύμπαν έχει κάποιο μηχανισμό αυτοδιόρθωσης. Αλλά δεν είναι ούτε ο Θεός ούτε ο Σίβα ούτε το κάρμα. Είμαστε εμείς."

Μετάφραση: Ρένα Χατχούτ